Чарчэнне
Дадзены прадмет прадугледжвае азнаямленне з графічнымі выявамі, тэхнікай іх выканання і правіламі афармлення; вывучэнне спосабаў праецыравання, пабудовы відарысаў на чарцяжах; выкананне геаметрычных пабудоў, аналізу графічнага складу відарысаў; рашэнне праекцыйных задач з выкарыстаннем графічных пераўтварэнняў; выкананне сячэнняў і разрэзаў, разьбовых злучэнняў, зборачных і будаўнічых чарцяжоў.
ГРУПЫ ВЫЧУЮЧЫЯ ДАДЗЕНУЮ ДЫСЦЫПЛІНУ
- Б101
- ВМ107
- ОД103
- П106
- СП105
Што вывучаем
Праграма прадмета прадугледжвае вывучэнне правілаў графічнага афармлення чарцяжоў, тэарэтычных асноў геаметрычнага чарчэння, начартальнай геаметрыі і праекцыйнага чарчэння, машынабудаўнічага чарчэння, а таксама набыццё вучнямі практычных навыкаў па тэхніцы выканання чарцяжоў. Вывучыўшы прадмет, навучэнцы павінны ўмець графічна правільна ў адпаведнасці з патрабаваннямі Адзінай сістэмы канструктарскай дакументацыі (ЕСКД) выконваць і свабодна чытаць чарцяжы.
Праграмай вызначаны мэты вывучэння кожнай тэмы, спрагназаваны вынікі іх дасягнення ў адпаведнасці з узроўнямі засваення навучальнага матэрыялу.
У выніку вывучэння прадмета навучэнцы павінны ведаць:
на ўзроўні прадстаўлення:
- прыёмы ўтварэння разрэзаў і сячэнняў, умоўнасці і спрашчэння пры выкананні разрэзаў;
- спосабы графічнага відарыса матэрыялаў у разрэзах і сячэннях;
- класіфікацыю разьбы, адметныя асаблівасці;
- агульныя звесткі аб злучэннях дэталей, іх відах;
- агульныя звесткі аб эскізах;
- асаблівасці чарцяжоў агульнага віду і зборачных чарцяжоў, спрашчэнні, якія выкарыстоўваюцца пры іх выкананні, прыёмы дэталіравання;
- асаблівасці будаўнічых чарцяжоў; агульныя звесткі аб сістэмах аўтаматызаванага праектавання (САПР);
на ўзроўні разумення:
- паняцці «мясцовы выгляд», «дадатковы выгляд», правілы абазначэння відаў на чарцяжы;
- паняцце “разрэзы”, класіфікацыю разрэзаў;
- паняцце «простыя разрэзы», віды простых разрэзаў, абгрунтаванасць іх прымянення і правілы абазначэння на чарцяжы;
- мэтазгоднасць злучэння часткі віду і часткі разрэзу, правілы іх злучэння;
- паняцце «сячэння», віды сячэнняў, абазначэнне на чарцяжы;
- паняцце «разьба», асноўныя элементы разьбы, абазначэнне на чарцяжы метрычнай разьбы, віды асноўных тыпавых дэталей (болт, гайка, шруба, шпілька);
- асаблівасці раздымных злучэнняў, прыёмы пабудовы балтавага злучэння;
- паняцці “выраб”, “дэталь”, “зборачная адзінка”, іх адметныя асаблівасці;
- паняцце «эскіз», правілы выканання эскіза;
- паняцці «чарцёж агульнага выгляду», «зборачны чарцёж», правілы чытання чарцяжоў;
- паняцце «будаўнічы чарцёж», віды будаўнічага чарцяжа (генеральны план, фасад будынкаў, план будынкаў, вертыкальны разрэз будынкаў);
умець:
- распазнаваць мясцовы і дадатковы віды, распазнаваць віды разрэзаў у залежнасці ад становішча сякучай плоскасці;
- выконваць простыя разрэзы;
- злучаць на чарцяжы частку віду і частку разрэзу;
- распазнаваць вынесеныя і накладзеныя сячэнні;
- выконваць сячэнні прадмета;
- адрозніваць на чарцяжы ўнутранае і вонкавае метрычнае разьбярства;
- выконваць разьбовае злучэнне (балтавое злучэнне);
- выконваць эскіз вырабу;
- распазнаваць чарцёж агульнага віду і зборачны чарцёж;
- чытаць чарцёж агульнага віду, зборачны чарцёж, простыя будаўнічыя чарцяжы;
валодаць:
- прыёмамі выбару і выканання сячэнняў і разрэзаў, чытання чарцяжоў агульнага віду і зборачных чарцяжоў.
Асаблівасці навучання
У ходзе вывучэння праграмнага навучальнага матэрыялу неабходна кіравацца дзеючымі тэхнічнымі нарматыўнымі прававымі актамі, строга выконваць адзінства тэрміналогіі і абазначэнняў.
У працэсе вывучэння прадмета выконваюцца практычныя работы ў аб’ёме 19 гадзін, графічныя работы ў аб’ёме 5 гадзін. Усе практычныя работы навучэнцы выконваюць у рабочых сшытках, графічныя работы – на лістах фармату А4.